سیستم کنترل فشار باد تایر که با نام اختصاری TPMS شناخته میشود، مخفف عبارت Tire Pressure Monitoring System می باشد.دراین سیستم سنسورهایی به صورت فیزیکی و مستقیم در خارج و یا داخل لاستیک (تایر) نصب میشوند و فشار و دمای باد لاستیک (تایر)ها را به صورت مجزا به نمایشگر داخل کابین راننده اعلام می کند.
با وجود یک باتری سکه ای کوچک داخل هر سنسور ، اطلاعات سنسورها بصورت اتوماتیک از طریق wifi یا بلوتوث به مانیتور (نمایشگر) نصب شده داخل کابین ارسال و بصورت گرافیکی ، تغییرات دما و فشار باد هر لاستیک بصورت زنده (Live) به راننده نمایش داده میشود .
هر سنسور شماره سریال منحصر به فردی داشته و از این طریق احتمال دریافت سیگنال سنسور یک تراک دیگر توسط نمایشگر به صفر می رسد.
سیستم TPMS به دو نوع تقسیم بندی می شود:
• داخلی (Internal):
در این نوع ، سنسورها داخل لاستیک (روی رینگ با یک تسمه فلزی یا مگنت قوی نصب می شوند و یا بصورت برچسبی(Patch Mount) روی جدار داخلی لاستیک) قرار داده می شوند.
• خارجی (External):
در این نوع ، سنسورها در خارج از لاستیک و روی والو باد قرار میگیرند.
مزایا و معایب دو سیستم پایش باد لاستیک (Internal) و(External) برند Vayu :
| نوع سیستم | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| TPMS (External) | 1) نصب و راه اندازی سریع و آسان (حداکثر یک ساعت) 2) امکان عیب یابی سریع بدلیل در دسترس بودن 3) امکان تعویض باتری توسط نفرات آپاراتی (5 دقیقه) 4) کاربری راحت 5) قیمت مناسبتر | 1) آسیب پذیری (در صورت عدم استفاده از درپوشهای ضد ضربه) بدلیل مجهز بودن سنسورهای برند Vayu به درپوش ضد ضربه ، آسیب پذیری صفر می باشد. 2) احتمال سرقت (در صورت عدم استفاده از مهره های قفلی) بدلیل استفاده از T-VALVE و مهره های قفلی در سنسورهای برند Vayu ، احتمال سرقت بسیار کم می گردد. 3) اختلاف اندازه گیری قابل چشم پوشی دمای باد لاستیک (چند درجه در مقایسه با نوع Internal . 4) عدم کارکرد با ژل ضد پنچری لاستیک. (استفاده از ژل ضد پنچری کلاً توسط تولید کنندگان لاستیک توصیه نمی گردد.) |
| TPMS (Internal) | 1) دقت بالا در قرائت دمای باد داخل لاستیک 2) عدم امکان سرقت | 1) نصب و راه اندازی اولیه زمانبر (یک الی دو روزکاری (بدلیل نیاز به باز و بست تمام لاستیک ها از روی رینگها)) 2) نیاز به تجهیزات (تایر هندلر ، لیفتراک و نفرات آپاراتی جهت انجام کار ) 3) عیب یابی زمانبر و سخت در صورت بروز خرابی. 4) بدلیل پلمپ بودن سنسورها، امکان تعویض باتری نداشته و یک بار مصرف می باشند .(یعنی بعد از سه سال کارکرد میبایست سنسور نو جایگزین شوند) 5) بدلیل حساسیت بالا ، نیازمند مهارت فراوان در جا زدن سنسور و نصب لاستیک روی رینگ می باشد تا به سنسورآسیب وارد نیاید. 6) هزینه‌های مربوط به استفاده، تعویض و تنظیم سیستم نوع Internal، درمجموع بالاتر از سیستم کنترل باد لاستیک External می باشد. |
بنابراین بدیهی است بعلت حیاتی بودن آیتم زمان خواب تراک در معادن دنیا ، سیستم TPMS (External) (بدلیل سرعت نصب و عیب یابی بالا) از محبوبیت بیشتری برخوردار است .
از سال ۲۰۰۷، طبق قانون خودروساز‌ها در آمریکا ، نصب سیستم‌های نظارت بر فشار باد تایر (TPMS) روی خودروهای سبک شروع شده و بر اساس قانون سازمان National Highway Traffic Safety Administrarion (NHTSA) آمریکا ، از سال 2014 جهت جلوگیری از حوادث ناشی از ترکیدگی لاستیک ، نصب TPMS بصورت استاندارد اجباری در کلیه خودروهای سواری و ماشین آلات سنگین در آمده است .این تصمیم به منظور افزایش ایمنی خودرو‌ها و همچنین کاهش مصرف سوخت صورت گرفته شده است.
مزایای استفاده از سیستم TPMS :
• افزایش عمر لاستیک تا 25 % .
• کاهش هزینه های تایر و سایش لاستیک.
• کاهش خواب دستگاه ناشی از خرابی تایر و افزایش راندمان.
• کاهش مصرف سوخت تا 8 % .
• جلوگیری از ترکیدگی های ناشی از افزایش دمای لاستیک .
• افزایش ضریب ایمنی رانندگان و پرسنل آپاراتی.
• هندلینگ بهتر تراک در مسیر و پیچ ها بدلیل مناسب بودن باد لاستیک .
• کاهش خط ترمز و مسافت ترمز گیری بدلیل مناسب بودن فشار باد لاستیک.
• نمایش زنده (Live) فشار و دمای باد لاستیکها به راننده .
مزایای استفاده از سیستم پایش از راه دور Tele TPMS :
• نمایش آنلاین فشار و دمای لاستیک های کل ناوگان (در کامپیوتر- موبایل) .
• تغییر رنگ نمایشی لاستیکها جهت هشدار افزایش و یا کاهش فشار باد و همچنین افزایش دما.
• قابلیت تعیین حد هشدار مجزا برای هر لاستیک دستگاه.
• قابلیت مشاهده آنلاین موقعیت مکانی و سرعت دستگاه.
• قابلیت گزارش گیری مدیریتی و نمودار گیری در بازه های زمانی مشخص.
• عدم تأثیر تعویض یا جابجایی لاستیکها، در عملکرد سیستم.
• تاریخچه هر سریال لاستیک بصورت نموداری و گزارش اکسل با جزئیات ساعت و تاریخ قابل رویت می باشد. لذا جامعه آماری درستی از علت خرابی هر سریال لاستیک در دسترس مدیران و کارشناسان شرکتهای معدنی و یا نمایندگیهای وارادات لاستیک (جهت Claim از کارخانه سازنده) می باشد.
• زمانهای رفت و برگشت بیهوده از پیت معدن به تعمیرگاه جهت چک بادهای گاه و بی گاه از بین میرود و این یعنی افزایش بهره وری.